CORAZ BLIŻEJ ŚWIĘTA…
JAK MĄDRZE PRZEŻYĆ Z DZIEĆMI CZAS BOŻEGO NARODZENIA? Zbliżające się święta Bożego Narodzenia to znakomity czas, aby nadrobić część zaległości w naszym codziennym, rodzinnym, byciu razem. Odpowiednio zaplanowane wspólne przygotowania mogą nas do siebie zbliżyć, czyniąc ten czas szczególnie istotnym i dobrym dla życia całej naszej rodziny. Święta są czasem oczekiwania, stąd ich przygotowanie wymaga planowania nie tylko na poziomie formalnym, ale przede wszystkim duchowym.
Nie tylko dla wierzących
Choć święta Bożego Narodzenia są uroczystością ludzi wierzących, celebrują ją prawie wszyscy, czyniąc z tego czasu radosne oczekiwanie. Najbardziej znaczące stają się one jednak dla dzieci. To im perspektywa ubierania choinki czy przyjścia Świętego Mikołaja podoba się najbardziej. Zapoznając podopiecznych z okołoświątecznymi tradycjami i obyczajami, możemy w znaczący sposób rozwinąć ich perspektywę postrzegania świata i życia.
Wolne miejsce przy stole…
Jak nakazuje tradycja, przy wigilijnym stole pozostawia się „wolne” miejsce dla dodatkowego gościa. Warto wytłumaczyć, co według wigilijnego obrządku ono symbolizuje. Święta Bożego Narodzenia to nie tylko czas przyjścia, ale i odejścia. Jak nigdy częściej czujemy wtedy ogromną tęsknotę za tymi członkami naszej rodziny, którzy z różnych powodów nie mogą zasiąść z nami do stołu. Pusty talerz symbolizuje wszystkich nieobecnych, a także tych, którzy być może kiedyś przyjdą (na przykład w postaci naszego niedługo rodzącego się rodzeństwa). Warto wykorzystać tę tradycję, by nauczyć dzieci czułości w tęsknocie za bliskimi oraz w oczekiwaniu na przyjście nowych członków rodziny.
Jak upamiętnić tych, których już z nami nie ma?
- Wydzielcie fragment pokoju, aby był specjalnym miejscem, w którym gromadzić będziecie pamiątki związane z osobą, która odeszła. Możecie postawić małą choinkę na półce obok zdjęcia tej osoby i świecę, by móc ją w dowolnym momencie zapalić. Postawienie obok krzesła daje wam i zaproszonym gościom szansę na zatrzymanie się i pomyślenie o osobie, która odeszła. Dzieci mogą otworzyć tam prezenty, jeśli chcą.
- Udekorujcie bombki (klejem, flamastrami, brokatem). Umieśćcie na nich imię osoby, która zmarła, odeszła, jest nieobecna i narysujcie na nich coś, co ona szczególnie lubiła. Warto zachować te bombki na kolejne lata, wraz z informacją kto i kiedy je zrobił. To samo możecie zrobić, używając masy solnej i lepiąc z niej gwiazdki.
- Wybierzcie się razem na grób zmarłej osoby i przyozdóbcie go na święta specjalnymi zniczami, choinką, stroikiem. Zostawcie upieczone przez was pierniczki.
- Zaproponuj dzieciom wydmuchiwanie baniek mydlanych na wietrze, z poleceniem, by jednocześnie myślały o tym, co chciałyby powiedzieć nieobecnej osobie.
- Podzielcie się wspomnieniami związanymi ze zmarłą osobą i zacznijcie tworzyć historię jej życia. Jeśli spędzacie święta całą rodziną, warto je nagrać. Możecie w to włączyć wspomnienia ze świąt, np. „Jaki najgorszy/najlepszy prezent dostałeś od niej/niego na Gwiazdkę?”, „Co najśmieszniejszego zrobił/a w Święta?”, „Co najbardziej lubił/a w czasie Świąt?”.
- Napiszcie list do nieobecnego, wiersz, piosenkę, a może nawet kolędę. Możecie zacząć tak: „Gdybyś wróciła, choć tylko na 5 minut, powiedziałbym ci…”.
Prezenty i Święty…
Zapoznanie dzieci z tradycją obdarowywania się w okresie świątecznym może wzbudzić lub rozwinąć w nich wiele zachowań prospołecznych. Wspólne planowanie, obmyślanie, kupienie, a jeszcze lepiej – samodzielne wykonanie i zapakowanie prezentu, skłania nas do myślenia o potrzebach i oczekiwaniach innych osób. To ważna umiejętność dla rozwoju dziecięcego umysłu i emocjonalności!
Dobra nauka wybaczania…
Tradycja dzielenia się opłatkiem i składania sobie nawzajem życzeń towarzyszy świętom Bożego Narodzenia od zawsze. Rzadko jednak patrzymy na ten obrządek jako na mądrą lekcję dobrego wybaczania. Przy wigilijnym stole zasiadają wszyscy domownicy, odkładając na bok konflikty, waśnie, niedopowiedzenia, niewyjaśnione sprawy, problemy i kłopoty dnia codziennego. Jesteśmy ze sobą tu i teraz – życzymy sobie nawzajem spokoju, cierpliwości i powodzenia. To bardzo jednoczy, pokazuje, że choćby działo się najgorsze, mamy siebie nawzajem. To ogromnie ważny przekaz dla małego dziecka, dający mu poczucie przynależności i akceptacji. Starajmy się więc dbać o ten element świąt szczególnie.
Choinka, prezenty, życzenia…
Choć wydawać by się mogło, że ubieranie choinki, pakowanie prezentów czy przygotowywanie kartek z życzeniami to wprawdzie miłe dzieciom, ale nie do końca rozwijające zajęcie, jesteśmy w błędzie. Aktywności te bowiem w znakomity sposób rozwijają zdolności manualne dzieci – w szczególności jeśli same zaprojektują i wykonają choinkową ozdobę. Ponadto kreują twórczość i pomysłowość dziecięcą, sprzyjają planowaniu, samodzielności i samoskuteczności. Kartki z życzeniami natomiast przyczyniają się do wzmacniania naturalnej więzi dzieci z bliższymi i dalszymi członkami rodziny.
ZRÓBCIE TO RAZEM!
- ORYGINALNE OZDOBY CHOINKOWE. Aby aktywnie włączyć dzieci w świąteczne przygotowania, warto zacząć od ubierania choinki. Będzie ona piękniejsza i znakomitsza, jeśli ozdoby wykonamy samodzielnie, najlepiej z oryginalnych materiałów. Podzielcie się z nami swoimi pomysłami na niezwykłe choinkowe ozdoby – fotografujcie wykonane przez was bombki, łańcuchy, stroiki… Pamiętajcie – jedynym ograniczeniem jest wasza wyobraźnia!
Agnieszka Gąstoł-Olbrycht
psychoterapeuta, psycholog
pedagog specjalny